‘100% gerecycled beton: duurzamer wordt het niet’

In 2013 verhuisde Ziekenhuis Bernhoven van Oss naar Uden. Het gebouw werd gesloopt en op het voormalige ziekenhuisterrein is sindsdien flink gebouwd. Inmiddels biedt de nostalgische plek onder meer een gezondheidscentrum en een nieuwe woonwijk: Park Zwanenberg. En het bijzondere is: in die wijk zijn twintig woningen gebouwd van bestaand beton uit de kelders van het oude ziekenhuis.

‘We praten over beton dat voor 100% gemaakt is van gerecycled materiaal. Dus duurzamer wordt het niet.”Aan het woord is Antoine van Oort, directeur van BouwOort Betoncentrale. Met zijn bedrijf heeft hij er mede voor gezorgd dat de betonnen restanten van de funderingen en kelders worden hergebruikt. “Daarmee heeft het ziekenhuis toch een soort tweede leven gekregen.’

Eerste project
Landelijk gezien is deze aanpak niet uniek. Maar in Oss is dit wél het eerste project waar woningen zijn gerealiseerd van volledig gerecycled beton, vertelt Antoine.

‘Daar ben ik dus best een beetje trots op. Samen met onze partners hebben we ervoor kunnen zorgen dat het door Ossenaren zo geliefde ziekenhuis hier in een andere vorm voortleeft.’

‘Het ziekenhuis heeft zo toch een soort tweede leven gekregen’

Omvangrijk proces
Beton recyclen: op papier klinkt het allemaal heel simpel. Maar wat komt er eigenlijk allemaal bij kijken? En welke partijen spelen daarbij een rol?

‘Beton maken is een omvangrijk proces’, legt Antoine uit. ‘Beton bestaat namelijk uit een aantal grondstoffen: cement, water, toeslagmaterialen (zoals zand of grind) en nog enkele vul- en hulpstoffen. Zand en grind kunnen we vervangen door heel kleine brokjes bestaand beton. Als we dat doen, spreken we van beton recyclen.’

Die kleine brokjes beton zijn echter niet zomaar voorhanden, vertelt Antoine. ‘Daar ligt dan ook een belangrijke rol voor de sloper van een gebouw. Het beton moet namelijk gescheiden vrijkomen. Dat wil zeggen: er mag geen ander sloopafval tussen zitten, zoals hout- of glaswerk. Als wij met ons betonrecept aan de slag gaan, kunnen we alleen uit de voeten met zuivere grondstoffen.’

‘Oude stukjes ziekenhuis’
En dus werden de betonnen restanten van de funderingen en kelders van Ziekenhuis Bernhoven bij de sloop nauwkeurig gebroken en gezeefd. Vervolgens gebruikte BouwOort die ‘oude stukjes ziekenhuis’ als bestandsdeel van het nieuwe beton voor twintig woningen in Park Zwanenberg.

‘We vinden duurzaamheid een belangrijk thema’, aldus Antoine. ‘Daarom zijn we ook betrokken bij allerlei nieuwe ontwikkelingen op dat vlak. Het toepassen van 100% gerecycled beton is er daar een van. Beton is een prachtig product dat – mits je het goed aanpakt – blijvend kan worden hergebruikt. Daar zijn deze woningen een mooi voorbeeld van.’

Toekomst
Bouwen we in de toekomst alles van gerecycled beton? Want als we Antoine mogen geloven, zijn de technieken al beschikbaar. Toch is een wereld waarin we alles met hergebruikt beton bouwen volgens de ondernemer niet aan de orde.

‘We streven altijd naar de duurzaamste oplossingen, maar kwaliteit blijft het belangrijkste. Daarmee bedoel ik niet dat 100% gerecycled beton niet van goede kwaliteit is, maar soms is zuiver beton een betere keuze. Vaak hangt dat af van de functie. Bij de bouw van woningen is gerecycled beton een veilige toepassing, maar bij het aanleggen van wegen en rotondes is ‘schoon’ beton een betere keuze. Die wegen moeten tot in lengte der jaren perfect begaanbaar blijven, ondanks het intensieve gebruik en het strooien van dooizouten. In dat soort gevallen is zuiver beton dus juist de duurzaamste keuze.’